Trang chủTháng 8/1966, Trường THPT Thạch An (tiền thân là Trường cấp II, III Đông Khê) được thành lập. Từ ngày thành lập đến nay, Trường THPT Thạch An đã nhiều lần đổi tên (1966 Trường cấp II, III Đông Khê; năm 1968 Trường cấp III Thạch An, 1983 Trường PTTH Thạch An; 1993 Trường cấp II, III Đông Khê, 1997 Trường THPT Thạch An đến nay).
Ban đầu trường chỉ có 1 lớp với 27 học sinh. Học sinh tập trung chủ yếu ở các xã Lê Lai, Thượng Pha, Đức Xuân, Đức Long, Vân Trình, Danh Sỹ, Lê Lợi, Trọng Con và một số ở Hồng Nam (Hòa An). Ngay từ đầu sự ra đời của nhà trường đã được 3 thầy giáo miền xuôi lên công tác tại Trường cấp II, III Đông Khê.
Đó là các thầy giáo Nguyễn Văn Mười (giáo viên Văn – quê Bắc Ninh), Phạm Xuân Thành (giáo viên Lịch Sử – quê Hải Dương), Nguyễn Văn Cảnh (giáo viên Toán – quê Hà Nội), số môn còn thiếu tạm thời do thầy cô giáo cấp II dạy. Sau một thời gian ngắn, nhà trường có thêm giáo viên địa phương bổ sung đầy đủ.
Qua chặng đường nửa thế kỷ xây dựng và phát triển, nhà trường đã tự khẳng định mình, góp phần đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho quê hương, đất nước. Nhiều học sinh của trường đã trở thành cán bộ ưu tú.
Kế thừa và phát huy truyền thống “Dạy tốt – Học tốt”, những năm qua, trường đã không ngừng phấn đấu, tiếp tục đạt được nhiều thành tích xuất sắc trong các phong trào thi đua, trong công tác giáo dục toàn diện, xây dựng môi trường giáo dục tốt, có uy tín ở địa phương.
Giai đoạn 10 năm đầu thành lập (1966 – 1975) cơ sở vật chất của nhà trường vô cùng khó khăn, giáo viên của trường phần lớn là thầy cô từ miền xuôi lên.
Với lòng yêu nghề và nhiệt huyết của tuổi trẻ thầy và trò lao động quên mình, không biệt nắng mưa, không quản khó khăn để dựng lớp, mở trường, thầy trò cùng nhau vừa rào lấy cây làm nhà (phên tranh, nóc lá cọ, vách nứa, nền đất) vừa làm đồ dùng học tập, dụng cụ học sinh, dụng cụ thí nghiệm, bài giảng… tất cả đều do bàn tay, sức lực của thầy cô giáo và các em học sinh cùng cha mẹ học sinh làm nên.
Năm học 1968 – 1969 trường đã có trụ sở làm việc độc lập, nhờ sự giúp đỡ của Thường trực Huyện ủy, UBND huyện, Ty Giáo dục (Sở Giáo dục và Đào tạo) nhất trí cho tách khối cấp III thành Trường cấp III Thạch An, năm học 1970 – 1971 trường chuyển đến địa điểm Cốc Lùng, một xã lỵ của Tổng cục Bưu điện Việt Nam.
Sơ tán năm đó bằng bóng cây, lá cọ, khuôn viên trường bằng phẳng, đẹp, cơ sở vật chất ở sơ tán hầu như không có gì ngoài lớp học bằng tranh nứa do giáo viên và học sinh dựng nên.
Sau khi ổn định cơ sở vật chất, thầy Hiệu trưởng đã tổ chức hoạt động dạy học ổn định nền nếp, đẩy mạnh phong trào thi đua sôi nổi.
Giai đoạn này phải kể đến người đặt nền móng đầu tiên là thầy giáo Nguyễn Văn Mười quê ở Dương Lôi – Tân Hồng – Từ Sơn – Bắc Ninh, thầy là người đặt nền tảng vững chắc để trường phát triển, đào tạo được nhiều thế hệ học sinh vượt khó vươn lên, sau này là các thầy: Nguyễn Văn Cảnh, Phạm Xuân Thành, Đào Công Vĩnh, Nông Xuân Cảnh, Nguyễn Trung Hưng…
Trường cấp II, III được thành lập đã thu hút con em đồng bào các dân tộc của huyện Thạch An theo học, số học sinh hằng năm tăng hơn năm trước, sơ bình mỗi khóa có từ 2 đến 3 lớp, học sinh tốt nghiệp đa phần là đỗ học trường cấp chuyên nghiệp và đi học trung cấp, đại học trở thành các trí thức.
Tiêu biểu như: Nông Thị Thanh Tâm – nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh (học sinh khóa 4); Nông Dương Thuần (khóa IV), Chi cục trưởng Chi cục Hải quan tỉnh Cao Bằng; Tiến sĩ Khoa học Phùng Văn Phách (khóa V), Ủy viên Hội đồng khoa học Viện Địa chất và Địa vật lý biển, nguyên Viện trưởng Viện Viễn lý biển; Hoàng Thái (khóa V), nguyên Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Cao Bằng;Vũ Xuân Toàn (Khóa V), nguyên Phó Chánh Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội – HĐND tỉnh Cao Bằng; Hoàng Giang (Khóa VI) – Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Cao Bằng; Nông Đức Học – nguyên Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Thạch An…
Đặc biệt học sinh khóa II 1967 – 1970 do ảnh hưởng của chiến tranh và sự khó khăn của nhà trường, sau học xong lớp 9 lên lớp 10 các em chuyển lên thị xã Cao Bằng học và đỗ tốt nghiệp đến 100%.
Giai đoạn 1976 – 1985 đất nước thống nhất, với niềm vui chung của dân tộc, thầy và trò cùng nhau ra sức thi đua xây dựng nhà trường.
Song các thầy giáo được nhân trường công tác lâu dài tháng 2/1979 chiến tranh biên giới phía Bắc nổ ra, thầy trò lại phải sơ tán về vùng an toàn, cơ sở vật chất của trường vẫn khó khăn, cơ sở tạm bợ chủ yếu bằng phên nứa, nỗ lực thi đua học tập. Lúc này thầy và trò lại cùng nhau vừa rào lấy cây dựng lớp học, nhà ở, ký túc xá học sinh và nhà ở giáo viên.
Đến năm học 1982 – 1983 Trường THPT Thạch An chuyển từ Cốc Lũng về địa điểm hiện nay, trường nằm ngay ngã ba trung tâm thị trấn Đông Khê, sát Khu di tích Lịch sử chiến thắng Đông Khê 1950.
Thầy và trò lại một lần nữa chuyển trường dựng lớp, khó khăn lại chồng khó khăn, nhưng với tinh thần vượt khó, thầy và trò đã nhanh chóng ổn định cơ sở vật chất và luôn duy trì tốt hoạt động và học, luôn phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Trong giai đoạn này phải kể đến công lao của các thầy Hoàng Văn Bốn (PHT phụ trách trường từ năm 1974 – 1976); thầy Nông Văn Vang (Hiệu trưởng từ năm 1976 – 1980), thầy Chu Dũng Phong (Hiệu trưởng từ năm 1981 – 1991), thầy Hoàng Thế Hùng (Bí thư Đoàn trường 1977 – 1980), thầy Nguyễn Tuấn Thông, thầy Nông Quốc Bổng, thầy Phạm Mĩ Uẩn,…
Đến cả nước bước vào thời kỳ đổi mới, mở cửa và hội nhập quốc tế, đất nước chuyển sang một thời kỳ phát triển mới: đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, trong giai đoạn này tình hình chính trị trên thế giới có nhiều biến động, đất nước ta vẫn trong thời kỳ đầu của đổi mới, cơ chế quản lý kinh tế – xã hội còn nhiều bất cập, đời sống của cán bộ giáo viên còn gặp nhiều khó khăn, một số thầy cô giáo không an tâm trước những khó khăn nên đã bỏ nghề, học sinh bỏ học, chất lượng giáo dục đi xuống.
Đặc biệt khóa học 1990 – 1993 học sinh bỏ học gần hết, đến lớp 12 chỉ còn 5 học sinh tốt nghiệp ra trường. Từ năm học 1991 – 1992 học sinh bắt đầu học trở lại, số học sinh tăng dần theo từng năm, cho đến hiện nay sĩ số học sinh duy trì tương đối ổn định.
Dù khó khăn nhưng đa số học sinh vẫn cố gắng học tập, rèn luyện; khi ra trường các em đều trưởng thành và có nhiều đóng góp cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tiêu biểu cho lớp trẻ học trò Thạch An có: Thượng tá Đinh Đức Hùng, Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Cao Bằng; Thượng tá Lê Quốc Thành, Phó Tham mưu trưởng BCH Quân sự tỉnh Cao Bằng; Nông Ngọc Trung, một doanh nhân thành đạt…
Giai đoạn từ 1996 đến 2005, Đây là giai đoạn đánh dấu bước phát triển quan trọng của kinh tế thời kỳ mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Sự nghiệp đổi mới ở giai đoạn này đi vào chiều sâu, việc triển khai Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội đã đạt được những kết quả nhất định.
Cùng với sự tăng trưởng kinh tế, sự ổn định kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng và an ninh, bước đầu phát huy được nhiều lợi thế của đất nước. Sự nghiệp giáo dục của Cao Bằng nói chung, huyện Thạch An nói riêng đã có bước phát triển mới về quy mô, đa dạng hóa về loại hình, loại học từ mầm non, tiểu học đến trung học phổ thông. Trường THPT Thạch An giai đoạn này có những năm phát triển đến 27 lớp, với hơn 1.000 học sinh.
Giai đoạn này đội ngũ giáo viên thiếu trầm trọng, thiếu cơ sở vật chất, trường mượn cơ sở vật chất của Trường Tiểu học Đông Khê, các thầy cô giáo phải tổ chức học ca, dạy nhà học cấp 4 và nhà tạm cũng không đủ lớp, số học sinh ngày một tăng lên. Được sự quan tâm của các cấp, chính quyền địa phương năm học 1996 – 1997 trường được xây 2 dãy phòng học hai tầng với 20 phòng học, năm 2001 – 2002 được xây thêm nhà hiệu bộ và một nhà công vụ của giáo viên gồm 10 phòng, ký túc xá học sinh 8 phòng, đến năm 2002 hoàn thành.
Giai đoạn này trường gặp rất nhiều khó khăn, Ban giám hiệu tuy ít nhưng đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, với tinh thần và trách nhiệm các thầy cô đã khắc phục khó khăn duy trì tốt hoạt động dạy học, hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học.
Tiêu biểu trong giai đoạn này có em Bùi Duy Hà tham gia vòng thi Quí đường lên đỉnh Olympia năm thứ 2; Đinh Thị Mai Lan Đại biểu Quốc hội khóa XII… Tỷ lệ duy trì sỹ số luôn đạt trên 98%, tỷ lệ tốt nghiệp trung bình hằng năm đều đạt từ 90% trở lên.
Có được kết quả đó phải kể đến công lao đóng góp của cô Đinh Thị Năm, thầy Triệu Văn Vắng…
Từ năm 2006 đến nay nền kinh tế có những dấu ấn nổi bật: Tính đến 2010, Việt Nam đã có quan hệ thương mại với hơn 175 quốc gia và vùng lãnh thổ, nổi bật nhất chính là việc Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của WTO, góp phần tạo bước ngoặt mới cho nền kinh tế, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, tạo môi trường thuận lợi để tiếp tục đẩy mạnh hợp tác kinh tế, phát triển giáo dục và thu hút các nguồn lực từ bên ngoài.
Giai đoạn này nền kinh tế, xã hội của Thạch An phát triển mạnh. Trước những yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao của xã hội về công tác giáo dục, Chi bộ Đảng, Ban giám hiệu nhà trường cùng với các tổ chức đoàn thể đã tích cực đổi mới công tác quản lý, phương pháp tổ chức dạy học, tăng cường kỷ cương, nề nếp, nâng cao chất lượng dạy học đáp ứng nhu cầu học tập của con em các dân tộc huyện Thạch An.
Cơ sở vật chất của nhà trường đến nay được đầu tư sửa chữa và nâng cấp các phòng học, phòng làm việc, sân trường đã khang trang, sạch đẹp. Đội ngũ giáo viên của trường 100% đạt chuẩn, trong đó 3% giáo viên đạt trình độ trên chuẩn, có 33% giáo viên đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi các cấp, 14% cán bộ giáo viên đạt danh hiệu chiến sỹ thi đua cơ sở, nhiều thầy cô giáo đã có công lao đóng góp cho sự nghiệp phát triển của nhà trường được UBND tỉnh, Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng Bằng khen.
Trong 5 năm gần đây, nhà trường đã tích cực triển khai các hoạt động đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá nhằm phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh, tích cực tham gia các cuộc thi do Sở Giáo dục và Đào tạo, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức, kết quả có 2 giáo viên đạt giải cấp tỉnh về “Dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn”, 1 giải cuộc thi nghiên cứu khoa học; tỷ lệ học sinh giỏi các môn văn hóa tăng từ 20% đến 38%; tỷ lệ tốt nghiệp đạt từ 93% đến 100%; số học sinh thi đỗ vào các trường Đại học, Cao đẳng hằng năm tăng từ 25% đến 35%; Bên cạnh các hoạt động dạy học, nhà trường luôn quan tâm tới việc giáo dục đạo đức, giáo dục kỹ năng sống, giáo dục pháp luật, thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa, giáo dục hướng nghiệp, tuyên truyền phòng chống tệ nạn xã hội cho học sinh, phát huy vai trò của tổ chức Đoàn thanh niên, Hội cha mẹ học sinh, các tổ chính trị, xã hội trong việc quản lý, giáo dục học sinh. Kết quả trên tuy còn khiêm tốn nhưng là sự nỗ lực phấn đấu của tập thể Sư phạm nhà trường trong suốt thời gian qua.
Ai cũng biết ngôi nhà có vững, có bền là nhờ nền móng vững chắc, cũng như vậy Trường THPT Thạch An có được như ngày hôm nay là nhờ sức chịu đựng dẻo dai của viên gạch hôm qua. Gầy dựng đã khó, giữ gìn phát triển lại càng khó hơn.
Lớp trẻ hôm nay đã gánh vác lại trọng trách ấy và đã không ngừng nỗ lực để giữ gìn thành quả lớp người đi trước, tìm tòi học hỏi, mạnh dạn đột phá những chủ trương mới để thực hiện hoài bão của bao người con em quê hương đã từng tiến xa hôm qua và cả hôm nay.
Có thể nói trong 60 năm qua trường đã trải qua bao gian truân thử thách, bao thăng trầm của sự nghiệp trồng người, với sự nỗ lực vượt bậc của các thế hệ thầy và trò nhà trường đã gặt hái được nhiều thành tựu tốt đẹp qua các thời kỳ. Trước hết phải kể tới công lao to lớn của các thầy cô giáo, thế hệ lãnh đạo tiền nhiệm đã xây dựng trường.
Trong 60 năm qua, Trường THPT Thạch An đã cống hiến cho xã hội nguồn lực dồi dào, góp phần vào công cuộc xây dựng, phát triển quê hương, đất nước. Đã có hơn 8.000 học sinh ghi tên vào sổ đăng bộ của nhà trường và có gần 6.500 học sinh đã tốt nghiệp.
Nhiều thế hệ học sinh cũ của trường đã trở thành tiến sỹ, thạc sỹ, cán bộ khoa học lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo các sở, ban ngành của tỉnh, của của địa phương, hiệu trưởng các trường phổ thông… nhiều học sinh của trường đã trở thành sỹ quan trong quân đội, công an…
Cùng với lãnh đạo của nhà trường, các thầy cô giáo đã lập được nhiều thành tích được các cấp và ngành giáo dục ghi nhận và tặng kỷ niệm chương. Thầy Trần Đình Vỹ, cô Sầm Thị Kim Hương, cô Bế Thị Như, cô Nguyễn Thị Thu Hằng, thầy Hoàng Tuấn Anh được Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng Bằng khen.
Cô Nguyễn Thị Nga được tặng Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh. Bên cạnh đó, tập thể nhà trường còn được công nhận là Chiến sỹ thi đua cơ sở, Lao động tiên tiến…
Phong trào viết Sáng kiến kinh nghiệm và làm đồ dùng dạy học phục vụ cho giảng dạy được các thầy cô giáo hưởng ứng, nhiều sáng kiến kinh nghiệm được Hội đồng khoa học của ngành đánh giá tốt. Bên cạnh đó còn có một bộ phận giáo viên các đồng chí cán bộ giáo viên nhà trường có hoàn cảnh khó khăn của bản thân để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, đạt danh hiệu “Giỏi việc trường – Đảm việc nhà”.
Học sinh Trường THPT Thạch An có mặt trên mọi miền Tổ quốc, tham gia nhiều lĩnh vực, làm việc ở nhiều vị trí xã hội khác nhau. Nhưng điều đáng quý, mặc dù ở đâu, làm gì các em học sinh luôn hướng về trường xưa như hướng về cội nguồn quê hương, vì không nơi nào đi xa mà không nhớ đến ngôi trường đã một thời gắn bó mà còn có nhiều điều để tự hào.
Nhiều học sinh đã có những thành công nhất định trong sự nghiệp, trở thành người đứng đầu tại các cơ quan Nhà nước của tỉnh, của huyện và các địa phương, các tổ chức xã hội trở thành những doanh nhân thành đạt hay cũng bước trên con đường của các thầy cô giáo trong sự nghiệp trồng người và là những cán bộ quản lý, giảng viên tại các trường ĐH, CĐ, THCN, THPT…
Có được nhiều thành tích trên là do nhà trường đã quán triệt sâu sắc và thực hiện tốt đường lối, quan điểm giáo dục của Đảng, cùng với sự lãnh đạo chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy Đảng địa phương, của ngành giáo dục tỉnh Cao Bằng, sự quan tâm, giúp đỡ của nhân dân huyện Thạch An, của các bậc cha mẹ học sinh, các tổ chức chính trị, xã hội, các thế hệ học sinh và sự nỗ lực phấn đấu của trường học sinh, nhất là sự cống hiến của các thế hệ thầy giáo, cô giáo, nhân viên và tập thể lãnh đạo nhà trường.
60 năm qua các thế hệ thầy giáo cô giáo, cán bộ, nhân viên và các em học sinh của nhà trường luôn tâm huyết nêu cao tinh thần trách nhiệm, lương tâm nghề nghiệp, tự hào và yêu mến nghề nghiệp dạy học. Đặc biệt trong năm học này, năm học đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh thầy và trò Trường THPT Thạch An tích cực thi đua lập thành tích cao nhất để chào mừng ngày Lễ kỷ niệm 50 năm thành lập trường, đã tô viết tiếp nên những trang sử vàng, tô thắm thêm cho truyền thống vẻ vang của nhà trường.
Bước vào năm học 2016 – 2017, với quy mô 14 lớp với 467 học sinh. Cơ sở vật chất của nhà trường đã được đầu tư nâng cấp 20 phòng học, phòng máy vi tính, phòng thiết bị, phòng máy chiếu, phòng truyền thống, sân chơi… Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên gồm 42 người đáp ứng yêu cầu công tác quản lý và giảng dạy hiện nay.
Kế thừa và phát huy truyền thống 50 năm qua, tiến tới kỷ niệm 50 năm thành lập trường, Ban Chi ủy, Ban Giám hiệu nhà trường đứng đầu là thầy Trần Đình Vỹ, Bí thư chi bộ, Hiệu trưởng, thầy Ngô Thế Dũng, Phó Hiệu trưởng, cô Nguyễn Thị Nga, Phó Bí thư Chi bộ, cô Nguyễn Thị Kim Hường, Phó Hiệu trưởng – Chủ tịch Công đoàn, cô Sầm Thị Kim Hường, Phó Hiệu trưởng, cùng tập thể cán bộ giáo viên, nhân viên quyết tâm phấn đấu “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo”, tích cực đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra, đánh giá, nâng cao chất lượng dạy và học, phát huy sức mạnh của các tổ chức đoàn thể, phấn đấu thực hiện thắng lợi “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, góp phần vào sự nghiệp đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo trong giai đoạn hiện nay.
60 năm qua kể từ ngày thành lập đến nay, với biết bao thăng trầm, gian nan thử thách, những thành tích đã đạt được trong quá trình dạy và học, Trường THPT Thạch An đã thực sự lớn lên theo dòng chảy thời gian, cơ sở vật chất khang trang, sạch đẹp, chất lượng dạy – học ngày càng được khẳng định. Chúng ta ai cũng vui mừng, thấy tự hào được trưởng thành từ mái trường THPT Thạch An thân yêu, niềm tự hào của những người con quê hương Thạch An anh hùng, quê hương cách mạng.
